دسترسی به فوق تخصص گوارش و کبد در شاهین شهر، می تواند دغدغه هر شخصی باشد که به سلامت خود و خانواده می اندیشد. در دنیای امروز که سبک زندگی، الگوهای تغذیه ای و استرسهای روزمره تغییرات زیادی کرده، بیماری های دستگاه گوارش و کبد به یکی از شایع ترین دلایل مراجعه به پزشک تبدیل شده است.
بیماری های گوارشی از جمله رایج ترین اختلالات در جهان محسوب می شوند و طیف وسیعی از مشکلات از جمله یبوست، سندرم روده تحریک پذیر، بیماری کرون و کولیت اولسراتیو را شامل می شوند. این بیماری ها می توانند کیفیت زندگی شما را تحت تاثیر قرار دهند و اگر به موقع درمان نشوند، به مشکلات جدی تری منجر شوند.
بنابراین سرمایه گذاری بر روی تشخیص و درمان به موقع این بیماری ها، در حقیقت سرمایه گذاری روی آینده سلامت شما خواهد بود. در ادامه به بررسی علائم هشدار دهنده که نیاز به مراجعه دارند و نکات مهم پیش از مراجعه به فوق تخصص گوارش، می پردازیم.
فوق تخصص گوارش و کبد چه کسی است؟
وقتی با مشکلات گوارشی مواجه می شوید، ممکن است مراجعه به پزشکان مختلفی مانند پزشک عمومی، متخصص داخلی و فوق تخصص گوارش و کبد به شما پیشنهاد داده شود. اما تفاوت میان آن ها در چیست؟ متخصص داخلی در مورد اندام ها و سیستم های بدن دانش کافی دارد و برای تشخیص و درمان بسیاری از بیماری ها، میتوان به این پزشک مراجعه کرد.
متخصص داخلی در واقع یک پزشک عمومی است که بعد از اتمام دوره پزشکی عمومی، یک دوره تخصصی را سپری کرده و می تواند بیماری های مختلف اندام های داخلی بدن را بررسی و درمان کند.
اما فوق تخصص گوارش و کبد که یکی از انواع تخصص های پزشکی است، با قبولی فوق تخصص، وارد دوره فوق تخصصی گوارش و کبد می شود. بنابراین، اگر با یک بیماری ساده و عمومی مواجه هستید، متخصص داخلی می تواند کمک کند. اما برای بیماری های پیچیده گوارشی مانند بیماری های التهابی روده، سیروز کبد، هپاتیت های مزمن، سرطان های دستگاه گوارش یا مشکلاتی که نیاز به اقدامات تشخیصی پیشرفته مانند آندوسکوپی و کولونوسکوپی دارند، حتما باید به فوق تخصص گوارش و کبد در شاهین شهر مراجعه کنید.
حوزه های تخصصی و زیرشاخه ها
فوق تخصص گوارش و کبد در شاهین شهر، در حوزه های مختلفی فعالیت می کند که شامل موارد زیر است:
۱. بیماریهای مری- از جمله این بیماری ها می توان به رفلاکس معده به مری، اختلال حرکتی مری یا آکالازیا، واریس مری و سرطان مری اشاره کرد.
۲. بیماری های معده و دوازدهه- این بیماری ها شامل گاستریت و زخم معده، عفونت هلیکوباکتر پیلوری، خونریزی گوارش فوقانی و سرطان معده می شوند.
۳. بیماری های روده کوچک و بزرگ- بیماری های مربوط به روده، سندروم روده تحریک پذیر یا IBS، بیماری کرون، کولیت اولسراتیو، سلیاک و سرطان کولون و رکتوم هستند.
۴. بیماری های کبد- بیماری های مرتبط با کبد، هپاتیت های ویروسی، کبد چرب، سیروز کبد، سرطان کبد و بیماری های خود ایمنی کبد هستند.
۵. بیماری های مجاری صفراوی و کیسه صفرا- سنگ کیسه صفرا، التهاب کیسه صفرا و سرطان مجاری صفراوی، در این دسته جای می گیرند.
۶. بیماری های پانکراس- پانکراتیت حاد و مزمن، سنگ مجرای پانکراس و سرطان پانکراس، از جمله بیماری های مرتبط با لوز العمده هستند.
بیماری هایی که فوق تخصص گوارش و کبد درمان می کند
هنگام مراجعه به فوق تخصص گوارش و کبد در شاهین شهر، احتمالا این پرسش مطرح می شود که این متخصصین، چه بیماری هایی را درمان می کنند؟ مهم ترین این بیماری ها به شرح زیر هستند:
بیماری های مری و معده
رفلاکس معده به مری، هنگامی رخ می دهد که اسید معده دوباره به داخل مری بازگردد و باعث سوزش معده در ناحیه تحتانی قفسه سینه شود. بازگشت مواد غذایی و اسید معده به مری، سبب احساس درد و سوزش در ناحیه بالای شکم می شود که به جهت بالا بودن میزان اسیدیته محتویات معده، در مواردی منجر به زخم شدن مری می گردد.
اگر رفلاکس درمان نشود، می تواند زخم در مری ایجاد کرده و احتمال بروز سرطان مری را افزایش دهد. همچنین آسیب ناشی از اسید می تواند باعث زخم و باریک شدن مری شود و انسداد جزئی در مری ایجاد کند که باعث گیر کردن غذا یا قرص ها می شود.
زخم معده و دوازدهه نیز معمولا در اثر عفونت باکتری هلیکوباکتر پیلوری یا مصرف طولانی مدت داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی مانند ایبوپروفن و آسپرین ایجاد می شوند. علائم شامل درد در بالای شکم، احساس سیری زودرس، نفخ و گاهی خونریزی گوارشی است.
اختلالات روده
سندرم روده تحریکپذیر یکی از اختلالات عملکردی شایع دستگاه گوارش است که با علائمی همچون درد شکم، نفخ، اسهال یا یبوست مشخص می شود. اگرچه IBS معمولا باعث آسیب جدی به روده نمی شود، اما می تواند کیفیت زندگی را به شدت تحت تاثیر قرار دهد.
بیماریهای التهابی روده با (IBD) شامل دو بیماری اصلی کولیت اولسراتیو و بیماری کرون است. این دو جزء بیماری های التهابی روده هستند و سبب زخم های دردناک و التهاب در روده می شوند.
بیماری کرون یک بیماری مزمن است که در آن، اختلال در پاسخ سیستم ایمنی، باعث التهاب در دستگاه گوارش می شود. این بیماری می تواند هر قسمتی از دستگاه گوارش از دهان تا مقعد را تحت تاثیر قرار دهد، اما بیشتر روده کوچک و ابتدای روده بزرگ را درگیر می کند. کولیت اولسراتیو نیز یک بیماری التهابی مزمن است که تنها روده بزرگ و رکتوم را تحت تاثیر قرار می دهد.
بیماری های کبدی
بیماری های کبدی می توانند عملکرد این عضو حیاتی را مختل کرده و به سلامت کلی بدن آسیب برسانند. کبد چرب یکی از شایع ترین بیماری های کبدی است که در آن چربی بیش از حد در سلول های کبد انباشته می شود. این بیماری دو نوع اصلی کبد چرب الکل و کبد چرب غیرالکلی دارد.
هپاتیت نیز، همان التهاب کبد است و می تواند ناشی از عفونت های ویروسی، مصرف الکل، داروها یا بیماری های خودایمنی باشد. فوق تخصص گوارش و کبد می تواند با آزمایش های خونی، این عفونت ها را تشخیص داده و درمان های ضدویروسی مناسب را تجویز کند.
سیروز کبد مرحله پیشرفته آسیب کبدی است که در آن بافت سالم کبد با بافت اسکار جایگزین می شود و عملکرد کبد را مختل می کند. علت اصلی سیروز شامل مصرف مزمن الکل، هپاتیت های ویروسی مزمن، کبد چرب غیرالکلی و بیماری های خودایمنی کبد هستند. علائم سیروز شامل خستگی، زردی، تورم شکم، خونریزی آسان و اختلالات ذهنی است.
بیماری های پانکراس و کیسه صفرا
پانکراتیت یا التهاب لوزالمعده می تواند حاد یا مزمن باشد. پانکراتیت حاد معمولا با درد شدید شکم، تهوع و استفراغ همراه است و می تواند خطرناک باشد. علت شایع آن شامل سنگ کیسه صفرا و مصرف زیاد الکل است. پانکراتیت مزمن معمولا پس از حملات مکرر پانکراتیت حاد ایجاد می شود و می تواند به نارسایی پانکراس و دیابت منجر شود.
بیماری های کیسه صفرا شامل سنگ کیسه صفرا، التهاب کیسه صفرا و پولیپ کیسه صفرا است. سنگ کیسه صفرا یکی از شایع ترین بیماری های دستگاه گوارش است که می تواند باعث درد شدید شکم، تهوع و زردی شود. فوق تخصص گوارش با انجام سونوگرافی و آزمایش های خونی، این بیماری ها را تشخیص داده و در صورت نیاز، بیمار را برای جراحی ارجاع می دهد.
سرطان های دستگاه گوارش
فوق تخصص گوارش و کبد نقش کلیدی در غربالگری، تشخیص زودهنگام و درمان سرطان های مری، معده، کولورکتال، کبد و پانکراس دارند. فوق تخصص گوارش و کبد در شاهین شهر، با استفاده از روش های تشخیصی پیشرفته اعم از آندوسکوپی، کولونوسکوپی، بیوپسی و تصویربرداری، می تواند این سرطان ها را در مراحل اولیه تشخیص دهد که شانس بهبودی را به طور قابل توجهی افزایش می دهد.
علائم هشدار دهنده که نیاز به مراجعه دارند
مهم ترین علائم هشدار دهنده که با مشاهده آن ها نیاز به مراجعه به متخصص گوارش و کبد در شاهین شهر خواهید داشت، شامل موارد زیر هستند:
درد شکم مزمن و ناراحتی گوارشی
احساس سوزش یا درد شکم، ورم یا درد در یک چهارم فوقانی راست شکم نشانه مشکل کبدی است. درد شکم می تواند در نواحی مختلف احساس و هر کدام می تواند نشان دهنده مشکل خاصی مانند مشکلات معده، کبد، کیسه صفرا یا مجاری صفراوی، روده کوچک، پانکراس یا آئورت شکمی و یا روده بزرگ و آپاندیس باشد.
خونریزی گوارشی و مدفوع سیاه
خونریزی گوارشی یکی از جدی ترین علائم هشداردهنده و نشان دهنده اختلالات دستگاه گوارش از جمله رفلاکس، زخم و سرطان مقعد یا روده است. خونریزی گوارشی می تواند به دو صورت مدفوع سیاه و قیری و خون قرمز روشن در مدفوع یا خون ریزی رکتال ظاهر شود.
زردی و تغییر رنگ پوست
زردی یکی از مهم ترین علائم بیماری های کبدی و مجاری صفراوی است. شایع ترین علل آن شامل هپاتیت های ویروسی، سیروز کبد، سنگ مجاری صفراوی، سرطان کبد یا مجاری صفراوی و یا بیماری های خود ایمنی کبد می شود.
کاهش وزن ناخواسته
کاهش وزن بدون رژیم یا افزایش فعالیت بدنی می تواند نشانه هشداردهنده بسیاری از بیماری های گوارشی و کبدی باشد. اگر بدون دلیل مشخص، بیش از ۵ تا ۱۰ درصد وزن بدن خود را در طی ۶ ماه از دست داده اید، حتما باید علت آن بررسی شود؛ چراکه ممکن است کاهش وزن به دنبال دلایلی همچون سرطان های دستگاه گوارش، بیماری های التهابی روده، بیماری سلیاک، پانکراتیت مزمن و سیروز پیشرفته کبد اتفاق افتاده باشد.
تهوع و استفراغ مداوم
تهوع و استفراغ معمولا نگران کننده نیست و می تواند ناشی از عفونت ویروسی ساده، مسمومیت غذایی یا سایر علل خفیف باشد. اما تهوع و استفراغ مداوم یا مزمن می تواند نشانه مشکلات جدی تری باشد و نیازمند مراجعه به متخصص کبد و گوارش دارد، به ویژه در صورتی که استفراغ خونی باشد.
خدمات و روش های تشخیصی متخصص گوارش و کبد در شاهین شهر
روش های نوین به متخصصان اجازه می دهند تا به طور مستقیم درون دستگاه گوارش را مشاهده کنند، نمونه برداری انجام دهند و در برخی موارد حتی اقدامات درمانی را همزمان با تشخیص انجام دهد.
آندوسکوپی فوقانی و کولونوسکوپی
آندوسکوپی یا درون بینی در پزشکی، عمل دیدن و مشاهده درون بدن با مقاصد تشخیصی یا گاهی درمانی است که جزئیات تصاویر از طریق یک نمایشگر به پزشک در تشخیص مشکل کمک می نماید. آندوسکوپی فوقانی با اهداف بررسی علت سوزش سر دل و رفلاکس مزمن، تشخیص زخم معده و دوازدهه، تشخیص واریس مری، برداشتن پولیپ معده و … انجام می گیرد.
آزمایش کولونوسکوپی نیز نوعی آندوسکوپی است که پزشک به کمک آن سطح داخلی روده بزرگ را بررسی می کند و ناهنجاری روده بزرگ و بیماری های روده مانند عفونت، زخم و یا سرطان را تشخیص می دهد.
سونوگرافی و الاستوگرافی کبد
سونوگرافی از روش های تصویربرداری برای بررسی اندام های شکمی است. و به کمک آن ساختار کبد، کبد چرب، وجود توده، سنگ کلیه و کیسه صفرا و دیگر موارد مشابه بررسی می شود. الاستوگرافی کبد نیز روشی غیر تهاجمی برای ارزیابی سختی و فیبروز کبد است
تست تنفس هلیکوباکتر پیلوری
تست تنفس یکی از دقیق ترین روش های تشخیص عفونت هلیکوباکتر پیلوری است که به صورت غیر تهاجمی و بدون درد انجام می شود و نیاز به آندوسکوپی ندارد.
بیوپسی کبد
بیوپسی کبد یک روش تهاجمی است که در آن یک نمونه کوچک از بافت کبد برداشته شده و تحت میکروسکوپ بررسی می شود. این روش در تشخیص قطعی نوع و شدت هپاتیت، ارزیابی میزان دقیق فیبروز و سیروز، تشخیص بیماریهای خودایمنی کبد و بررسی تومورهای کبدی کاربرد دارد.
نکات مهم پیش از مراجعه به فوق تخصص کبد و گوارش
آماده شدن برای ویزیت فوق تخصص گوارش و کبد در شاهین شهر می تواند کمک زیادی به تشخیص دقیق تر نماید. مهم ترین مواردی که باید به آن ها توجه داشته باشید، به همراه داشتن مدارک و نتایج آزمایش های قبلی، تصاویر و گزارش های پزشکی، اعلام لیست داروهای مصرفی و سابقه پزشکی است.
چنان چه پزشک شما آندوسکوپی یا کولونوسکوپی تجویز کند، ملزم به رعایت شرایط بخصوصی از جمله ناشتا بودن برای ساعات مشخص، قطع و مصرف شماری از داروها و مراجعه با همراه خواهید بود.
کلام پایانی
دسترسی به فوق تخصص گوارش و کبد در شاهین شهر فرصتی ارزشمند برای حفظ و بازیابی سلامت دستگاه گوارش و کبد محسوب می شود. همان طور که اشاره شد، بیماری های گوارشی و کبدی طیف گسترده ای دارند که از مشکلات ساده گرفته تا بیماری های پیچیده و جدی را شامل می شوند که نیازمند بررسی و درمان توسط متخصص را دارند.
